Szwedzkie osobliwości

Zainwestowałeś już w bilety do Szwecji? Zapoznaj się z tamtejszymi osobliwościami. Być może unikniesz w ten sposób krępujących sytuacji i nawiążesz lepszy kontakt z ludźmi, a na pewno będziesz wiedział, żeby nie zabierać się ot, tak za malowanie domów. Na początek rzućmy okiem na szwedzkie prawo, wiele mówiące o mentalności współczesnych wikingów - czyli osób ceniących prawo i porządek bardziej od swobód obywatelskich.

Prawo i porządek

Szwecja to bardzo ułożony kraj, również pod względem prawa, które ingeruje w wiele sfer życia obywateli. Ścisła kontrola przywilejów i obowiązków zaczyna się już na samej górze społecznej hierarchii, bo wśród najwyższej arystokracji. Przykładowo, książęta i księżniczki nie mogą brać ślubu bez aprobaty rządu, gdyż wówczas ich dzieci stracą prawo do sukcesji.

Obywatele Szwecji mogą posiadać ziemię, choć tylko do jednego metra w głąb jej powierzchni. Wszystko, co znajduje się poniżej, jest własnością państwa. Jest to oczywisty sposób zabezpieczenia złóż surowców mineralnych; dzięki niemu władze kraju mają pewność, że bogactwa naturalne, zamiast napełnić kieszenie prywatnych inwestorów, zasilą budżet.

Uwielbienie dla porządku najbardziej oddaje przepis, który zabrania posiadaczom domów przemalowywać swoich posesji bez licencji malarskiej i pozwolenia. Mimo wszystko prawo stara się karać przede wszystkim osoby przyczyniające się do jego łamania - dlatego korzystanie z usług prostytutki jest nielegalne, choć sama prostytucja jest dozwolona.

Garść zwyczajów

Porządek nie zawsze musi być wymuszany prawnie. Choć nie ma ustawy, która nakazywałaby sprzątanie piachu rozsypanego na ulicach na zimę, to i tak jest on starannie sprzątany po wiosennych roztopach. Jest to jeden ze zwyczajów nieznanych w Polsce, a szkoda.

Zima w Szwecji jest długa i sroga, a jej odejście przyjmowane z radością. Promienie słoneczne są rzadkim widokiem, nic więc dziwnego, że Szwedzi je uwielbiają. Pogodnego wiosennego dnia, kiedy temperatura nie przekracza 15 stopni Celsjusza, można już spotkać w ogrodach i parkach ludzi opalających się w strojach kąpielowych. Ma to również związek z estetycznymi upodobaniami Skandynawów, którzy uznają bladość za mało atrakcyjną.

Szwedzi lubią świętować. Podobnie jak Polacy, imprezują z okazji imienin, choć święta kościelne są okazjami znacznie donioślejszymi. Celebrowana jest m.in. Wielkanoc, choć inaczej niż u nas. W świąteczny poniedziałek dzieci przebierają się w stroje wiedźm, aby - zupełnie jak w Halloween - chodzić od domu do domu i zbierać cukierki. Według legend Wielkanoc jest bowiem czasem, w którym czarownice zlatują się na górę Blåkulla, aby spotkać się z samym Szatanem.

W podobnym czasie, z 30 kwietnia na 1 maja, świętuje się Noc Walpurgii. Ludzie zbierają się wówczas na wzgórzach, aby przy wielkich ogniskach śpiewać wesołe pieśni, które według dawnych wierzeń odstraszają złe moce. Niestety, w ostatnich dekadach święto stało się główną okazją do nadużywania alkoholu, a widok zataczających się lub nieprzytomnych osób wpisał się w jego estetykę.

Pożywienie

Szwedzkie śniadanie nikogo nie zaskoczy: to zazwyczaj kilka kromek chleba z serem, dżemem lub innymi, popularnymi i u nas dodatkami. Obiady również nam zasmakują, jako że składają się zazwyczaj z ziemniaków, mięsa w sosie i dodatków.

Znaną i lubianą potrawą jest w Szwecji czarny pudding, czyli odpowiednik naszej rodzimej kaszanki. Blodpudding występuje w kilku odmianach, takich jak blodkorv - krwista kiełbaska, czy blodplättar - naleśniki. Blodpalt natomiast to nadziewane puddingową masą pierożki. Potrawy te tradycyjnie serwuje się z bekonem, cukinią i dżemem z borówek.

Na deser możemy skosztować äggvåffla lub frasvåffla - pysznych wafli, przyrządzanych w wersji miękkiej lub chrupiącej, a podawanych z masłem, dżemem, lodami albo bitą śmietaną. Lubiane są również przekładane kremem semle, czyli odpowiedniki ptysiów. Popularnością cieszy się również dammsugare – "odkurzacz"; ciasto, które wymyślił kucharz szukający zastosowania dla zebranych po dniu pracy okruszków.

* * *

Nie ukrywamy, że ledwie prześlizgnęliśmy się po tematyce szwedzkich osobliwości i zwyczajów - można by o nich napisać całą serię książek. Znacznie ciekawiej jednak poznawać je nie poprzez suchy tekst, a empirycznie. Zachęcamy więc do wybrania się na urlop do Skandynawii - zwłaszcza zimą, kiedy region przykrywa gruba warstwa śniegu. Jeśli zastanawiałeś się, czy warto inwestować w tanie bilety autokarowe lub lotnicze do kraju wikingów, mamy nadzieję, że nasz tekst pomógł ci znaleźć odpowiedź.