Przewodnik turystyczny

Chiny, są największym państwem azjatyckim (nie licząc azjatyckiej części Rosji) i największym na świecie pod względem liczby ludności. Terytorium Chińskiej Republiki Ludowej skupia 6,5% powierzchni lądowej świata i prawie jedną czwartą światowej populacji ludzi. Obejmują historyczne Chiny (bez Tajwanu) oraz Tybet i inne ziemie w Azji Środkowej zamieszkane w sumie przez 56 grup etnicznych. Chiny to najludniejsze państwo świata o populacji przekraczającej 1,3 mld osób.

Obecny ustrój Chin jest nominalnie socjalistyczny (tzw. socjalizm o chińskich właściwościach), w praktyce jest to jednak kapitalizm, bez charakterystycznych np. dla UE rozległych zabezpieczeń socjalnych, cechujący się lekkim zabarwieniem nomenklaturowym i dużym woluminem inwestycji zagranicznych oraz eksportu. W sferze polityki, partia komunistyczna sprawuje autorytarne rządy odwołując się do nacjonalizmu, tępiąc ruchy opozycyjne i próbując budować gospodarkę opartą na wiedzy na wzór krajów sąsiednich m.in. Japonii, Korei Płd., a także Singapuru.

Chiny to także jeden z najstarszych ośrodków cywilizacyjnych świata, o odrębnej i bogatej tradycji muzycznej, teatralnej, literackiej, filozoficznej oraz historycznej, a także naukowej. Po zakończeniu rewolucji kulturalnej chińska kultura stopniowo się odradza, chociaż zdaniem krytyków szkody wyrządzone za rządów Mao Zedonga są zbyt wielkie, aby możliwe było jej pełne odrodzenie[potrzebne źródło]. Bezprecedensowe w dzisiejszych Chinach jest również obecne otwarcie tego kraju na świat.

Świat zwierząt jest bardzo zróżnicowany, co oczywiście jest normalne przy państwie o tak dużej powierzchni i urozmaiconym środowisku geograficznym. W Chinach do najbardziej osobliwych i najbardziej rozpoznawalnych gatunków zwierząt należy niedźwiedź panda, który jest jednym z najbardziej zagrożonym wyginięciem gatunków na Ziemi.
Zachodnia połowa kraju należy Regionu Środkowoazjatyckiego Palearktyki. Górskie tereny Tybetu są zamieszkiwane największe zwierzę Chin – "jak", który jest dużym ssakiem kopytnym, gęsto pokryty długą sierścią, przystosowany do życia w warunkach ciężkiego klimatu. Do innych zwierząt kopytnych należą: gazela tybetańska, nachur i koziorożec syberyjski. Do drapieżników zaś należą irbis i niedźwiedź tybetański. Z ptaków w zachodnich Chinach żyją sępy z których najbardziej okazały się sęp himalajski. Tereny leżące na północ od Tybetu, czyli stepy i pustynie zamieszkuje wielbłąd dwugarbny. Do innych gatunku warto zaliczyć konia Przewalskiego i kułana, oraz liczne gatunki gryzoni.
Wschodnia część kraju należy do Regionu Mandżurskiego. Do najbardziej charakterystycznych ssaków wschodniej części Chin należą: jeleń wschodni, piżmowiec, goral, oraz syberyjski podgatunek tygrysa i jenot. Z ptaków we wschodnich Chinach bytują żurawie mandżurskie, z płazów do szczególnych gatunków należy salamandra olbrzymia. W Mandżurii, na obszarach graniczących z tajgą występuje niedźwiedź brunatny.
Południowa część kraju to Region Indochiński Krainy Orientalnej. W tym regionie Chin, do nielicznych gatunków należy słoń indyjski, a do pospolitych zwierząt należą jeleniowate takie ja np. mundżak. Z drapieżników żyjących na południu Chin zaliczyć należy tygrysa i lamparta. Jako, że są to regiony klimatu zwrotnikowego, to w tej części Chin występują naczelne jak np. gibon hulok. Wśród ptaków licznie występują przedstawiciele bażantów, a poza nimi endemiczne dla regionów południowej Azji – turkuśniki. Największym ptakiem drapieżnym południowych Chin jest bielik białobrzuchy. Liczne są także gady, a zwłaszcza jaszczurki oraz węże z których największe rozmiary osiąga jadowita kobra królewska i należący do dusicieli pyton tygrysi. W dorzeczu Jangcy żyje jeden z najmniejszych krokodylowatych – aligator chiński.

Kuchnia chińska

Kuchnia chińska to zbiorcza nazwa wszystkich zwyczajów kulinarnych ludów mieszkających w Chinach, a często również w innych krajach wschodniej i południowo-wschodniej Azji.
Mimo wielu cech wspólnych (np. duża ilość warzyw), między regionami Chin występują bardzo duże różnice pod względem używanych składników, przypraw oraz sposobów przyrządzania. Wyróżnić można różne odmiany kuchni chińskiej:
•  pekińska - kuchnia północnych Chin, oparta na tradycjach kulinarnych prowincji Hebei i Szantung. Podstawą pożywienia są pszenne bułeczki gotowane na parze oraz makaron. Dania z ryżu należą do rzadkości. Duży wpływ na kuchnię tego regionu mieli w przeszłości Mongołowie, wprowadzając dania mięsne, opiekane na rożnie i smażone.
•   kantońska - kuchnia południowych Chin (okolic Kantonu oraz Hongkongu), najbardziej znana na Zachodzie, używająca głównie ryżu i drobno posiekanych składników szybko smażonych na woku. W morskich regionach Chin dominują potrawy z ryb i owoców morza.
•   szanghajska - kuchnia wschodnich Chin (miasta Szanghaj, Suzhou, Hangzhou i Nankin, charakteryzująca się słodkim smakiem (brązowy cukier dodaje się często do dań mięsnych). Słynie z ryb i owoców morza.
•   syczuańska - kuchnia Chin zachodnich, oparta na wołowinie, bardzo pikantna. Słynie z potraw wędzonych.
•   hunańska - kuchnia regionów centralnych, położonych wzdłuż rzeki Jangcy, ryżowego zagłębia Chin. Bardzo pikantna.
•   fukieńska - kuchnia południowo-wschodnich Chin, znanych z najlepszego sosu sojowego, pierożków i wielkiej różnorodności zup
•   sinciang - kuchnia północno-zachodnich Chin, najbardziej odmienna, w której widoczne są wpływy Azji Środkowej. Nie ma tam ryżu, więc używane są różne zboża. W niektórych regionach tej części kraju dominuje islam, nie je się tam zatem popularnej na południu wieprzowiny. Stosuje się gotowanie na wolnym ogniu w glinianym garnku.
•   nyonya - odmiana kuchni chińskiej spotykana w Malezji i Singapurze, będąca skrzyżowaniem upodobań chińskich i malajskich
•   chaozhou - kuchnia regionu Chaoshan w prowincji Guangdong, słynąca z owoców morza i delikatnych, wykwintnych dań

Pełny opis tutaj.

---

Dane w oparciu o MSZ:

PRZEPISY CELNE. W de­kla­racji celnej wjazdowej (declaration form for incoming passengers) cudzoziemiec ma obowiązek zgłosić wszystkie wartościowe przed­mioty, które ma przy sobie (np. kamerę wideo, aparat fotograficzny, odbiornik radiowy, cenną biżu­terię). Nie wolno wwozić waluty chińskiej, publikacji uznawanych przez prawo chińskie za szkodliwe (w tym pornografii i wydawnictw krytykujących władze i ustrój ChRL oraz materiałów propa­gujących działanie zakazanych w Chinach sekt, np. Falungong), żywności, roślin, probówek z krwią. Podczas opuszczania terytorium ChRL należy wypełnić tzw. deklarację wyjazdową (declaration form for outgoing passengers), zgodnie z którą wolno wywieźć jedynie ograniczoną ilość alkoholu (zwykle jest to 1 litr, nie może znajdować się w bagażu podręcznym), kamer, lapto­pów, apa­ratów fotograficznych o wartości przekraczającej 5 tys. CNY, waluty chińskiej w gotówce w kwocie wyższej niż 20 tys. CNY (lub 5 tys. USD), dóbr kultury, zagrożonych gatunków roślin i zwierząt, przekaźników i odbiorników radiowych, a także wszel­kich próbek, przedmiotów przeznaczonych do handlu, reklam i ogłoszeń. Nie respektowanie tych przepisów karane jest kon­fis­katą zakwestionowanych artykułów przy przekra­czaniu granicy. Bez certyfikatu zakupu nie wolno wywozić dzieł sztuki, rzadkich wydawnictw, wyrobów z kamieni szlachetnych oraz samych ka­mie­ni szlachetnych.

PRZEPISY PRAWNE. Uczestnictwo w jakichkolwiek demonstracjach lub rozdawanie ulotek nie jest tolerowane i może narazić na aresztowanie. Przebywanie w stanie nietrzeźwym w miejscach publicznych nie jest akceptowane i stanowi wykroczenie. Za przestępstwa związane z narkotykami prawo chińskie przewiduje surowe kary, z karą śmierci włącznie. Za popełnione przestępstwa cudzoziem­com grożą kary określone w przepisach prawa miejscowego. Po­sia­danie narkotyków jest surowo karane, do kary śmierci włącznie. Dopuszczenie się przez cudzoziemców drob­niej­szych wykro­czeń skutkuje zwykle natychmiastowym wyda­le­niem z Chin. Prostytucja jest zakazana, cudzoziemcom za korzy­stanie z niej gro­żą wysokie grzywny oraz kara poz­bawienia wolności do 10 dni.

MELDUNEK. W Chinach istnieje obowiązek meldunkowy dla cudzoziemców. Pobyt prywatny wymaga rejestracji na naj­bliższym posterunku policji w ciągu 24 godzin od chwili prze­kroczenia granicy. Rejestracji osób zamieszkujących w hote­lach dokonuje administracja hotelu. Wynajmując mieszkanie, cudzo­ziemcy obowiązani są w ciągu 14 dni od momentu wprowa­dzenia się, przy pomocy właściciela lokum, bezwzględnie zamel­dować się na najbliższym posterunku policji.

UBEZPIECZENIE. Ubezpieczenie zdrowotne lub NW nie jest wymagane. Podróżujący samolotem na trasach krajowych mogą wykupić na lotnisku dobrowolne ubezpieczenie w cenie 20 CNY. Polisy zagranicznych firm ubezpieczeniowych nie są auto­ma­tycznie uznawane. Cudzoziemiec płaci za wszystkie usługi medyczne gotówką. Zwrotu kosztów leczenia można dochodzić po powrocie do kraju, przedstawiając firmie ubez­pieczeniowej rachunki, które w miarę możliwości powinny być wystawione w języku angielskim. Niektóre z firm ubezpie­czeniowych wyma­gają poświadczenia rachunków przez właściwy terytorialnie urząd konsularny RP.

SZCZEPIENIA, SŁUŻBA ZDROWIA. Ważna książeczka szcze­pień jest wymagana, jeśli turysta przybywa z kraju lub regionu umieszczonego na liście zagrożeń epidemiologicznych WHO. Przed przekroczeniem granicy należy wypełnić deklarację zdro­wotną. Od czasu epidemii SARS, tj. od kwietnia 2003 r., podróż­ni są obowiązani do zgłaszania chińskim służbom sanitarno-epidemiologicznym takich objawów jak wysoka gorącz­ka, kaszel, symptomy prze­ziębienia. Wszystkim podróżnym przybywającym do Chin mierzo­na jest przy użyciu elektronicz­nych skanerów tempe­ratura ciała. W Chinach nadal odnotowuje się zwiększoną liczbę zachorowań na żółtaczkę pokarmową typu A – zalecane jest szczepienie profilaktyczne. Turyści często uskarżają się na biegunki i zatrucia pokarmowe – przyczyną takich dolegliwości jest najczęściej żywienie się w przygodnych zakładach gastronomicznych nie przestrzegających norm sanitar­nych. Aby uniknąć dolegliwości gastrycznych, produkty spo­żyw­cze, szczególnie owoce, należy dokładnie myć przed spożyciem. Nie jest wskazane picie nie przegotowanej wody z kranu. W południowej części Chin, na południe od 25. równoleżnika, występuje zagrożenie amebą, malarią, gorączką tropikalną. W re­gionach wiejskich Chin południowych występuje zagro­żenie wirusowym zapaleniem opon mózgowych, które jest roznoszone przez komary. W Tybecie i w innych regionach wysokogórskich nie należy pić nie przefiltrowanej wody.
Opieka medyczna – poza rejonami głębokiego interioru (Tybet, Xinjiang, Gansu, Qinghai, Mongolia Wewnętrzna, część Sichuanu, Guizhou i Yunnanu) – nie stanowi problemu. W wiel­kich miastach działają szpitale wszystkich specjalności, wyposażone w najnowocześniejszą aparaturę medyczną. Opłata za wizytę u lekarza wynosi od 20 do 100 USD. Cena za dobę pobytu cudzoziemca w szpitalu wynosi od 60 do 200 USD i nie obejmuje kosztów usług medycznych, badań ani leków, za które płaci się dodatkowo. Koszty operacji wynoszą od kilkuset dola­rów amerykańskich do kilkudziesięciu tysięcy. W największych miastach Chin w zagranicznych klinikach usłu­gi medyczne i stomatologiczne świadczone są na światowym poziomie, co wiąże się z niezwykle wysokimi kosztami (wizyta lekarska od 90 USD). Ze względów praktycznych przed przyjazdem do Chin lepiej zaopatrzyć się w podstawowe leki krajowe, gdyż popularne jest tu leczenie specyfikami medycyny chińskiej, które nie mają odpowiedników w polskiej farma­kologii. Osoby ze schorzeniami układu krążenia powinny unikać podróży do rejonów wysoko­górskich (Tybet, Sichuan, Yunnan, Qinghai, Gansu, Xinjiang). Wybierając się do Chin, należy koniecznie uwzględnić wystę­pujące w ostatnim czasie zagrożenie wirusem ptasiej grypy. Aby nie narażać się na ryzyko infekcji, należy unikać podróżowania po prowincjach, w których wykryto ogniska choroby (np. Tybet, Qinghai, Xinjiang, Mongolia Wewnętrzna), nie jeść mięsa drobio­we­go niewiadomego pochodzenia, unikać styczności z ptactwem, jak również dokładnie śledzić sytuację epidemiologiczną.

PODRÓŻOWANIE PO KRAJU. Niemal całe terytorium ChRL jest dostępne dla cudzoziemców, z wyjątkiem oznakowanych stref wojskowych, stref przygranicznych oraz innych obszarów, do których wstęp jest ograniczony. Odstępstwem od tej reguły są regiony, w których przyjmuje się wyłącznie zorganizowane grupy turystyczne (np. Tybet, północno-zachodni Xinjiang, niektóre parki narodowe). Planując wyjazd do Tybetu, należy wcześniej uzyskać zezwolenie na podróż. Można je otrzymać, wykupując świadczenia turystyczne w uprawnionym miejsco­wym biurze pod­ró­ży (pakiet usług zawiera zwykle dojazd do Tybetu i trans­port na miejscu, noclegi, organizację wycieczek itp.). W związku z rosnącym zainteresowaniem wyjazdami tu­rys­tycznymi do Tybetu warto w skrócie omówić warunki wjazdu na terytorium tego regionu autonomicznego. Wbrew ogólnie panu­jącym opiniom, nie ma formalnych przeszkód w odnie­sieniu do wyjazdów grupowych do Tybetu. Potrzebna jest natomiast specjalna zgoda władz Tybetu na poruszanie się po tym regionie. Należy ją załatwić przed wyjazdem do Tybetu. Bez wcześniejszego uzyskania pozwolenia nie można dokonać zakupu biletów na pociąg lub samolot. Celem odwiedzenia szeregu regionów w Tybecie wymagane jest posiadanie dodatkowo oddzielnych pozwoleń. Każdy cudzoziemiec podróżujący do Lhasy musi być członkiem grupy turystycznej. Wielkość grupy powinna wynosić co najmniej 2 osoby, jednak minimalna liczba może być zwiększona do 3 lub 4 osób. Wszystkie osoby w grupie turystycznej muszą mieć to samo obywatelstwo oraz posiadać paszport tego samego państwa. Wszystkie formalności związane z podróżą do Lhasy muszą być załatwione co najmniej 10 dni roboczych przed planowanym wyjazdem, z uwagi na to, iż tyle czasu jest wymagane przy ubieganiu się o uzyskanie pozwolenia na wjazd do Tybetu. Rezerwacja hoteli musi być dokonana z wyprzedzeniem a cały program wycieczki turystycznej zaplanowany przed przyjazdem. Wszystkie wycieczki do Lhasy i Tybetu odbywają się w towarzystwie przewodnika (pilota) turystycznego, który musi być wynajęty przed przyjazdem oraz towarzyszy turystom przez cały okres podróży po Tybecie. Wszelkich formalności należy dopełnić w autory­zowanym chiń­skim biurze podróży, które wymaga przedło­żenia: kopii ważnego paszportu, kopii wizy chińskiej z pasz­portu polskiego, informacji o osobach starających się o wjazd do Tybetu (CV), programu całego pobytu w ChRL oraz szcze­gółowego programu pobytu w Tybecie. Zgoda władz Tybetu jest odpłatna, a  biuro podróży zazwyczaj potrzebuje 1 miesiąca na załatwienie wszystkich wymaganych formalności. Podróżując po Chinach, trzeba liczyć się z koniecznością dokonywania opłat na poczet obowiązkowego ubezpieczenia za jazdę autobusami dalekobieżnymi lub opłat turystycznych związanych z przeby­waniem w miejscach atrakcyjnych pod względem kulturowym, historycznym lub przyrodniczym. Najbezpieczniejszym i dość tanim środkiem transportu jest kolej. Miejscowe linie lotnicze szybko się modernizują i obec­nie oferują przyzwoity poziom usług. Jakość usług i stan techniczny transportu samochodowego w Chinach są bardzo zróżnicowane – od nowych, luksusowych autokarów z wszel­kimi wygodami oraz profesjonalną obsługą do zrujnowanych, starych autobusów, których stan techniczny może budzić poważne zastrzeżenia, a pod­różowanie nimi, szczególnie po górskich drogach Chin południowych, może wiązać się z ryzykiem.

BEZPIECZEŃSTWO. Mimo odnotowywanego z roku na rok wzrostu liczby czynów kryminalnych poziom przestępczości w Chi­nach jest wciąż stosunkowo niski. Najczęstsze są kradzieże kieszonkowe w miejscach uczęszczanych przez turystów. Obecnie cudzo­ziemcy – kilka lat temu chronieni jeszcze przez prawo chińskie – podlegają tym samym restrykcjom co obywatele ChRL; w niektórych przypadkach można nawet mówić o dyskry­minacji oraz wymuszaniu dużych kwot pieniężnych. Warto w związku z tym ze szczególną uwagą odnosić się do przepisów ruchu drogowego, jak również nie uczestniczyć w sytuacjach potencjalnie zagrażających własnemu bezpieczeń­stwu, bowiem sprawy sądowe ciągną się w Chinach latami, a interwencje urzędów konsularnych często nie są respekto­wane przez lokalne władze. Polskie urzędy konsularne mają do czy­nienia z licznymi przypadkami kradzieży dokumentów podróży. Należy wówczas natychmiast udać się na najbliższy posterunek policji w celu uzyskania zaświadczenia o kradzieży paszportu. Zdarzają się także przypadki wymuszeń pieniędzy w wątpliwej jakości lokalach rozrywkowych, punktach masażu itp. oraz napady na turystów zagranicznych przebywających w odludnych miejscach (np. biwakujących „na dziko”). Nowym zjawiskiem zgłaszanym przez turystów jest kilkakrotne ściąganie należności z konta bankowego podczas płacenia rachunku kartą płatniczą – zwłaszcza w restauracjach, barach, sklepach oraz podczas pobie­ra­nia pieniędzy z bankomatów. Cudzoziemcy często wypo­ży­czają w Pekinie rowery, a właści­ciele wypożyczalni żądają w zastaw dokumentów. Jeżeli zdarzy się kradzież pojazdów, właściciele żądają odszkodowań sięgających kilkuset dolarów. W lokalach zaleca się pilnowanie swoich napojów w celu uchronienia się przed dodaniem do nich niepożądanych substancji.

RELIGIA, OBYCZAJE. W Chinach nie spotyka się szczególnych restrykcji związanych ze zwiedzaniem przez turystów miejsc kultu. W klasztorach buddyjskich, świątyniach taoistycznych i me­czetach islamskich należy zachowywać się z szacunkiem właściwym miejscom religijnym i respektować obowiązujące tam zalecenia, np. nie fotografować wnętrz zwiedzanych obiektów.

JEDZENIE I NAPOJE. Jedzenie jest zróżnicowane, ogólnie smaczne i niedrogie. Tam gdzie kelnerzy nie mówią po angielsku, należy wybierać restauracje z ilustrowanym menu. Jeżeli cierpią Państwo na alergie lub pozostają na diecie, zaleca się poproszenie o przetłumaczenie na j. chiński i skonsultowanie z personelem restauracji. Woda butelkowana jest powszechnie dostępna. Wodę z kranu należy przegotować przed spożyciem.

ŚWIĘTA. Świętami państwowymi w Chinach są: 1 stycznia (Nowy Rok), Chiński Nowy Rok – tzw. Święto Wiosny (święto ruchome, zależne od kalen­darza księży­cowego, zwykle przypada na koniec stycz­nia–początek lutego). Ustawowo wolne są z tej okazji 3 dni, lecz w zależności od układu dni w kalendarzu Chińczycy mają w związku z tymi świętami co najmniej tydzień wolny od prac, Święto Zmarłych przypada na przełom marca i kwietnia, 1 maja (Święto Pracy), na przełom września i października wypada Święto Festiwalu Smoczych Łodzi, Święto Środka Jesieni lub Ciastek Księżycowych również wypada na przełomie września i października, 1 października (Święto Narodowe – Utworzenia Chińskiej Republiki Ludowej). Podczas tych świąt nie pracują urzędy, ale czynne są sklepy, a w dużych miastach domy towarowe są otwarte nawet dłużej niż w dni powszednie. W okresie świąt ogromnie wzrasta krajowy ruch turystyczny. Miliony chińskich podróżnych odwiedzają tu­rystycznie atrak­cyjne miejsca. Ceny biletów i usług są wówczas najwyższe, mogą również występować trudności z rezer­wacją hoteli i zakupem biletów komunikacyjnych.

PRZYDATNE INFORMACJE:
•   Cudzoziemiec musi mieć przy sobie paszport z ważną chińską wizą – jest on niezbędny m.in. przy meldowaniu się w miejscu czasowego pobytu (hotele, pensjonaty), przy zakupie biletów na wszystkie rodzaje środków komunikacji, a także przy wejściu na lotniska i wymianie pieniędzy w banku. Radzimy, więc przed udaniem się na wycieczkę do Chin zrobienie kserokopii pierwszej strony swojego paszportu oraz strony, na której znajduje się ważna wiza chińska. Taką kserokopię należy nosić przy sobie w innym miejscu niż paszport.
•   Przynajmniej na sześć tygodni przed wyjazdem należy upewnić się jakie szczepienia są wymagane. Wymagania dotyczące szczepień znacznie różnią się w zależności od tego, jaką część Chin będzie się odwiedzać.
•   Ze względu na wilgoć powietrza i smog w miesiącach letnich, osoby z chorobami układu oddechowego powinny szczególnie na siebie uważać.
•   Niektóre szpitale międzynarodowe posiadają własne apteki, w których dostępne są lekarstwa importowane. Niestety, nie wszystkie zagraniczne leki można znaleźć w Chinach, a ich cena jest w większości bardzo wysoka. Doradza się zabranie wystarczających zapasów własnych leków.
•   Przy wwozie lekarstw, należy zabrać ze sobą receptę. Tylko wówczas możliwy będzie wwóz leków do Chin.
•   Udając się w podróż po Chinach, należy pamiętać, że nie wszyst­kie hotele są uprawnione do przyjmowania cudzo­ziem­ców. Najtańsze hotele, gościńce i noclegownie są za­zwy­czaj otwarte tylko dla Chińczyków i odmawiają przyjęcia cudzoziemców. Z tego właśnie powodu proszę upewnić się, czy posiadają Państwo potwierdzenie rezerwacji hotelowej; nie powinno się przyjeżdżać do Chin bez rezerwacji hotelu lub wiarygodnego potwierdzenia, gdzie zostaną Państwo zakwaterowani. Prosimy o szczególną uwagę w przypadku rezerwacji online mieszkań u osób, których Państwo nie znają.
•   Chińska karta SIM, telefon trzyzakresowy oraz zdjęty SIM lock zapewni Państwu możliwość połączeń telefonicznych pod numerem miejscowym podczas podróży. 
•   Internet jest dostępny w większości hoteli oraz kawiarni internetowych w mieście. Większość z nich jest oznaczona z zewnątrz w sposób widoczny znakiem 网吧.
•   Z języków obcych najbardziej rozpowszechniony jest an­giel­ski. W hotelach i biurach podróży w większości przy­padków można się nim porozumieć. W dużych ośrodkach miejskich komunikacja również nie będzie utrudniona – szcze­gólnie z młodzieżą. Na prowincji trzeba się liczyć z trudnościami.
•   Taksówki (“chu zu che” 出租车 lub “da di” 打的) łatwo rozpoznać, jest ich mnóstwo, są generalnie bezpieczne i niedrogie. Zawsze proszę mieć przy sobie wizytówkę hotelu. Znajduje się na niej adres i nazwa hotelu w j. chińskim, co pomoże kierowcy dowieźć Państwa we właściwe miejsce.
•   Na lotniskach, w hotelach, na stacjach kolejowych oraz w miejscach turystycznych należy korzystać z taksówek czekających na postoju. Wszystkie taksówki mają liczniki, więc proszę uważać na osoby, które próbują negocjować cenę przed rozpoczęciem podróży.
•    Zalecamy zakup „Taxi Book” – dostępnej w większości księgarni. Wystarczy pokazać kierowcy taksówki, dokąd chcą Państwo się udać, a jeżeli kierowca nie potrafi czytać, na tej samej stronie znajdziecie Państwo wersję w Pinyin (łacińska transkrypcja chińskich znaków).
•   Stosunkowo nowoczesne metro (”di tie” 地铁) jest bardzo tanim i bezpiecznym sposobem poruszania się po mieście. Bilety należy zakupić przy wejściu do stacji metra.
•   Wypożyczenie samochodu jest możliwe jedynie z ważnym chińskim prawem jazdy.
•   Nie ma obowiązku dawania napiwków w Chinach. Jednak, jeżeli przebywają Państwo na wycieczce zorganizowanej, pilot może zasugerować wręczenie stosownych gratyfikacji przewodnikom i kierowcom.
•   Zakupy w Chinach są narodowym sposobem spędzania wolnego czasu. Jednak markowe ubrania, papierosy, kosmetyki, DVD, itp. oferowane na ulicach po zniżkowych cenach są kopiami. Podrabianie towarów jest nielegalne i produkty te mogą zostać skonfiskowane przy wyjeździe. Chińskie władze celne mogą zażądać dodatkowych opłat.
•   W małych sklepach i na targowiskach należy się targować. Niektóre wyprzedaże mogą wydawać się atrakcyjne, ale należy podchodzić do nich rozważnie i płacić jedynie ceny, które wydają się Państwu rozsądne. W dużych sklepach nie negocjuje się cen, ale można poprosić o zniżkę.
•   Antyków, które nie posiadają czerwonej pieczątki władz chińskich nie można wywieźć z kraju.
•   Niewielu Chińczyków posługuje się językami obcymi i ich użycie nie jest powszechne.
•   Telefon na Policję lub MBP: Ogólny numer alarmowy 110