Przewodnik turystyczny

Kazachstan, (kaz. Қазақстан) państwo leżące częściowo w Europie (12% powierzchni – tereny na zachód od rzeki Emba) i częściowo w Azji, powstałe w 1991 w wyniku rozpadu Związku Radzieckiego (dziś jest to wolna republika, która nawiązuje nieustanną współpracę z Federacją Rosyjską). Graniczy z następującymi państwami: Chinami, Kirgistanem, Turkmenistanem, Uzbekistanem oraz Federacją Rosyjską. Kazachstan ma również dostęp do największego jeziora świata – Morza Kaspijskiego na długości 2340 km. Kazachstan jest państwem, które zalicza się do jednych z największych państw kontynentu azjatyckiego. Na terytorium Kazachstanu znajduje się słynna rosyjska baza kosmiczna Bajkonur, która odgrywa kluczową rolę w budowie międzynarodowe stacji kosmicznej Freedom. Sam kraj jest średnio rozwiniętym gospodarczo, a pomimo ciekawych walorów przyrodniczych baza turystyczna praktycznie nie istnieje.

Pełny opis tutaj.

---

Dane w oparciu o MSZ:

PRZEPISY CELNE. Nie mają charakteru szczególnie restrykcyjnego i nie odbiegają od powszechnie przyjętych standardów.

PRZEPISY PRAWNE. Nie ma ograniczeń co do wwozu i wywozu pieniędzy. Jednak aby uniknąć problemów przy przekraczaniu granicy, należy deklarować większe kwoty pieniędzy zarówno przy wwozie, jak i wywozie z Kazachstanu. W tym przypadku posiadane środki płatnicze należy wpisać do deklaracji celnej, wypełniając ją w 2 egzemplarzach; jeden egzemplarz z podpisem i pieczątką celnika należy zachować dla siebie. Jeżeli przy wyjeździe kwota środków wywożonych przewyższa kwotę środków wwożonych, należy przedstawić dokumenty potwierdzające legalność ich pochodzenia (np. dowody zakupu waluty w punktach jej wymiany lub w banku albo wydane przez bank dokumenty świadczące o wypłacie środków z konta walutowego).

MELDUNEK. Cudzoziemcy objęci są obowiązkiem meldunkowym. W ciągu pięciu dni od daty wjazdu należy zameldować się (zarejestrować) we właściwym dla miejsca pobytu oddziale policji migracyjnej (dawny OWiR). Kierowcy przejeżdżający przez terytorium Kazachstanu, którzy nie przebywają w żadnej miejsco­wości dłużej niż pięć dni, powinni zameldować się w dowolnym oddziale policji migracyjnej na trasie swojego przejazdu. Osoby przybyłe na podstawie wiz dyplomatycznych i służbowych rejestrują się w Departamencie Służby Konsularnej MSZ (w oddziałach w Astanie i Ałmaty). Niedopełnienie tego obowiązku, lub pobyt dłuższy niż określony podczas rejestracji może spowodować zatrzymanie cudzoziemców podczas przekraczania granicy, poprzez nałożenie tzw. aresztu administracyjnego, do czasu rozpatrzenia sprawy przez sąd. Zwykle w takich wypadkach zatrzymywany jest paszport cudzoziemca, jako dowód w sprawie.

UBEZPIECZENIE. Obowiązkowe ubezpieczenie komunikacyjne nie jest specjalnie drogie i można je wykupić na większości drogowych przejść granicznych. Ubezpieczenie zdrowotne nie jest wymagane, jednak z uwagi na relatywnie wysokie koszty leczenia zaleca się wykupienie stosownych ubezpieczeń na wypadek nieprzewidzianych zdarzeń losowych. Polisy polskich towarzystw ubezpieczeniowych zwykle są honorowane.

SZCZEPIENIA, SŁUŻBA ZDROWIA:
•   Nie ma obowiązku okazania świadectwa szczepień. Jednak władze miejscowe mogą zażądać zaświadczenia potwierdzającego, że nie jest się nosicielem wirusa HIV. Bez tego dokumentu w ciągu 10 dni po przybyciu do Kazachstanu cudzoziemcy muszą poddać się obowiązkowym badaniom. Dlatego jeśli planuje się dłuższy pobyt w Kazachstanie, dobrze jest zaopatrzyć się w takie zaświadczenie - najlepiej w języku rosyjskim, w ostateczności w angielskim – przed wyjazdem. Głównym zagrożeniem w Kazachstanie są wszelkiego typu infekcje pokarmowe oraz pasożyty. W ostatnim czasie rejestruje się znaczny wzrost zachorowań na gruźlicę. Wskazane jest zaszczepienie się przed przyjazdem przeciw żółtaczce pokarmowej typu A i wszczepiennej typu B. Podczas pobytu należy dokładnie myć zakupione produkty żywnościowe i pić tylko przegotowaną lub butelkowaną wodę. Na bazarach lepiej nie kupować żywności gotowej do spożycia. Oprócz znacznej liczby zachorowań na gruźlicę odnotowuje się dużą liczbę zachorowań na choroby weneryczne, a także zarażenia wirusem HIV.
•   Służba zdrowia w Kazachstanie nie znajduje się na najwyższym poziomie, a warunki panujące w placówkach medycznych nie są najlepsze. W dużych miastach można znaleźć prywatne polikliniki, które oferują usługi medyczne na akceptowalnym poziomie, oraz apteki, w których bez recepty można dostać większość podstawowych leków, również zachodnich. Jednak niezbędne medykamenty najlepiej przywieźć ze sobą. Znacznie gorzej jest na prowincji. Opieka medyczna jest płatna. Choć ceny usług medycznych nie są wysokie, można spotkać się z sytuacją, iż od cudzoziemców wymagana jest opłata kilkakrotnie wyższa niż dla obywateli Kazachstanu. W państwowych placówkach medycznych cudzoziemcy płacą stawkę trzykrotnie wyższą.

PODRÓŻOWANIE PO KRAJU:
•   Ograniczenia w poruszaniu się po Kazachstanie dotyczą zamkniętych terenów wojskowych oraz, co istotne dla polskich turystów udających się w góry, terenów przygranicznych. Wymagane są tam specjalne zezwolenia wydawane przez MSW, w uzyskaniu których pośredniczą firmy turystyczne.
•   Przy zakupie biletów kolejowych lub lotniczych wymagany jest paszport, a miejsca nierzadko trzeba rezerwować ze znacznym wyprzedzeniem. Prywatni przewoźnicy drogowi oferują usługi lokalne i międzymiastowe, jednak często dość wyeksploatowanym i zawodnym sprzętem. W tych przypadkach obowiązują ceny umowne. Infrastruktura turystyczna jest słabo rozwinięta. Problemem jest znalezienie noclegu w rozsądnej cenie i o znośnym standardzie. Szczególnie drogimi miastami są Ałmaty i Astana.

INFORMACJE DLA KIEROWCÓW. Do podróżowania samochodem po Kazachstanie niezbędne jest międzynarodowe prawo jazdy. Bardzo poważnym zagrożeniem jest nagminne łamanie zasad ruchu drogowego zarówno przez kierowców, jak i pieszych. Dochodzi do tego bardzo agresywny styl jazdy, połączony z brakiem uprzejmości i niskimi umiejętnościami prowadzenia samochodów. Odległości między miastami są znaczne, a stan nawierzchni drogowych jest zły i może stanowić duże zagrożenie dla bezpieczeństwa. Oznakowanie, zarówno znakami drogowymi, jak i drogowskazami, należy do rzadkości. Brak jest podstawowej przydrożnej infrastruktury, jak stacje benzynowe czy gastronomia. Zdarza się, iż odległość między stacjami benzynowymi wynosi kilkaset kilometrów, dlatego wskazane jest zaopatrzenie się w kanister z benzyną. Paliwo ogólnie jest złej jakości, dlatego należy wystrzegać się tankowania na stacjach benzynowych nie należących do sieci dystrybutorów, a i to może nie wystarczyć, aby uchronić się przed zatankowaniem paliwa złej jakości. Szczególnie może to dotknąć kierowców poruszających się samochodami z silnikiem diesla. Możliwości naprawy nowoczesnych samochodów istnieją tylko w dużych miastach, a na dodatek nie wszystkie popularne marki posiadają w Kazachstanie swe przedstawicielstwa. Nawet w autoryzowanych serwisach najczęściej trzeba liczyć się z kilkunastodniowym terminem wykonania usługi z uwagi na konieczność sprowadzania części zamiennych. Policja często zatrzymuje samochody, szczególnie cudzoziemców, bez powodu. Zdarza się wymuszanie łapówek. W miastach należy pamiętać, że w miejscowej praktyce samochód ma zawsze pierwszeństwo przed pieszym, dlatego podczas przechodzenia przez jezdnię trzeba zachować wyjątkową ostrożność. Ze względu na trudne warunki klimatyczne i olbrzymie bezludne przestrzenie odradza się podróżowanie samochodem zimą. Drogi są z zasady nieodśnieżane i bardzo często oblodzone. Poza miastami rzadko działają telefony komórkowe, więc wezwanie pomocy może być trudne. W przypadku awarii należy poprosić innego użytkownika drogi o pomoc w wezwaniu tzw. ewakuatora – pojazdu holującego, który może przetransportować uszkodzony samochód do najbliższej osady. Ze względów bezpieczeństwa nie należy podróżować samemu. Brak drogowskazów i oznakowania utrudnia orientację, dlatego lepiej nie podróżować nocą.

BEZPIECZEŃSTWO:
•   Zagrożenie przestępczością nie jest szczególnie duże. Jednak w ostatnich miesiącach, w efekcie zauważalnego kryzysu gospodarczego wzrosła liczba przestępstw, w tym rozbojów, kradzieży i włamań do samochodów i mieszkań. Powszechną plagą są korupcja i wymuszenia. W większych skupiskach trzeba uważać na złodziei kieszonkowych. Należy bezwzględnie odmawiać przewożenia przez granicę jakichkolwiek przesyłek, gdyż jest to jeden ze sposobów przemytu narkotyków.
•   Realnym zagrożeniem są trzęsienia ziemi w rejonie łańcucha górskiego Tien-Shan, także w Ałmaty. Dla osób uprawiających turystykę wysokogórską groźne są lawiny śnieżne, a w okresie wiosenno-letnim tzw. sieli, czyli lawiny z kamieni, błota, śniegu i lodu. W tym okresie część łańcucha górskiego Tien-Shan jest zamknięta dla turystów. Znajdujący się na pograniczu Kazachstanu, Kirgizji i Chin szczyt Khan Tengri, o wysokości 7010 m., w ostatnim czasie szczególnie przyciąga amatorów wspinaczki wysokogórskiej z całego Świata, w tym liczne wyprawy z Polski. Ekspedycje podejmujące wspinaczkę nie zawsze są profesjonalnie przygotowane, a ich członkowie nie dysponują często odpowiednim doświadczeniem, aby podejmować tego rodzaju wyzwania. Dlatego, w ostatnim czasie wydarzyło się relatywnie dużo wypadków z udziałem Polaków. Niestety, niektóre z nich zakończyły się śmiercią wspinaczy. Dlatego przed podjęciem decyzji o wyprawie na ten, lub jeden z sąsiednich szczytów pasma Tien-Shan należy bezwzględnie pamiętać, że wspinaczka powyżej 6 tys. metrów wymaga wysokich umiejętności i dlatego nie powinni podejmować tego ryzyka niedoświadczeni alpiniści. Warunki panujące na tak znacznych wysokościach nie występują w Polsce i dlatego trudno się do takiej wyprawy właściwie przygotować. Planując wyprawę należy pamiętać, że Kazachstańskie służby ratunkowe praktycznie nie są przygotowane do podejmowania akcji ratowniczych na tak dużych wysokościach, a ich baza znajduje się w Ałmaty, czyli kilkaset kilometrów od Tien-Shan. Wobec tego, w przypadku nieszczęśliwego wypadku na stoku, praktycznie nie można liczyć na pomoc inną, niż udzieloną przez kolegów lub innych alpinistów znajdujących się w danej chwili na stoku. Dlatego podczas wspinaczki należy bezwzględnie podporządkowywać się radom doświadczonych przewodników i unikać podejmowania brawurowych kroków. Niezmiernie ważne jest posiadanie odpowiedniego ubezpieczenia, ponieważ praktyka wykazuje, iż polscy alpiniści zwykle nie posiadają odpowiednich polis ubezpieczeniowych, co przy bardzo wysokich kosztach transportu ofiar wypadków ze stoku ma ogromne znaczenie. Z powyższych powodów osoby udające się w góry proszone są o wcześniejsze powiadomienie polskiej placówki dyplomatycznej o swoich zamiarach oraz o bieżące informowanie bliskich i znajomych o aktualnym miejscu pobytu i planowanych wyprawach. Z tych samych powodów obywatele polscy winni mieć przy sobie kartkę z adresem i telefonem, zarówno do rodziny, jak i polskiej placówki dyplomatycznej (najlepiej w języku rosyjskim).

RELIGIA, OBYCZAJE. Kazachstan jest krajem wielowyznaniowym przy czym dominującą religią jest Islam.  Nie ma szczególnych norm zwyczajowych, których naruszenie mogłoby prowadzić do sytuacji konfliktowych. Turyści zwykle spotykają się ze zrozumieniem i życzliwością miejscowej ludności.

PRZYDATNE INFORMACJE:
•   nie ma problemu z zakupem podstawowych artykułów spożywczych czy środków czystości. Dość dobrze rozwinięta jest sieć sklepów spożywczo-przemysłowych, wiele czynnych jest całą dobę. Ceny są trochę wyższe niż w Polsce. Zwykle placówki handlowe czynne są także w weekendy i święta.
•   zitegrowany system ratowniczy (służba reagowania w sytuacjach nadzwyczajnych): 112