Przewodnik turystyczny

Etiopia, (w języku amharskim ኢትዮጵያ) – dawniej Abisynia – państwo położone we wschodniej Afryce. Od południa graniczy z Kenią, na zachodzie z Sudanem i Sudanem Południowym, na wschodzie z Dżibuti i Somalią, a na północnym wschodzie z Erytreą. Kraj leży na wielkim płaskowyżu (Wyżyna Abisyńska i Wyżyna Somalijska) przeciętym Rowem Abisyńskim. Klimat jest tropikalny, ale łagodzony dużą wysokością (jednym z najwyżej położonych miast świata jest stolica Etiopii, Addis Abeba).

Roślinność Etiopii ma w głównej mierze charakter piętrowy. Na obszarach nisko położonych, gdzie opady są przez cały rok skąpe, występuje roślinność sucholubna. Charakterystyczna dla terenów półpustynnych. Tereny o słonych glebach są miejscami pokryte słonoroślami. Na wyżynnych terenach w północno-wschodniej i wschodniej Etiopii występują sawanny. Południowo-zachodnia część Wyżyny Abisyńskiej jest pokryta wilgotniejszą roślinnością parkową. W dolinach rzek rosną wiecznie zielone lasy. Lasy tropikalne rosną tylko w południowo-zachodniej części kraju i są tylko fragmentaryczne. W lasach kolli można spotkać palmy, liczne zarośla bambusów, mączne banany i krzewy kawowe. Wyżej położone tereny, były niegdyś porośnięte wiecznie zielonymi lasami liściastymi i szpilkowymi. Obecnie obszary te są mocno zdegradowane przez ich wykorzystanie do celów rolniczych. Tylko w południowo-zachodniej części wyżyny rosną miejscami naturalne lasy kawowe. Charakterystycznym elementem uojna dega są sprowadzone z Australii eukaliptusy. Tereny powyżej 2500 m n.p.m. pokryte są roślinnością alpejską, natomiast piętro czoke jest pozbawione roślinności. Najwyższe partie wyżyn reprezentują wysokogórskie łąki, półpustynie i pustynie górskie. Rów Abisyński i południowo-wschodnia część kraju są zdominowane przez suche lasy zwrotnikowe i zarośla kolczaste. Kotlina Danakilska jest uboga w roślinność - występują tam pustynie, półpustynie i solniska. Świat zwierząt w Etiopii jest bardzo bogaty i zróżnicowany gatunkowo. Żyją tu m.in. słonie, żyrafy, nosorożce i lwy, a w pobliżu rzek spotkać można hipopotamy. Z ptaków-myśliwych można wymienić sępy, orły i sokoły. Władze Etiopii dbają o przyrodę, miejscami mocno zdegradowaną na przestrzeni wieków. Największy park: Park Narodowy Semien został podniesiony do rangi światowego dziedzictwa ludzkości.

Pełny opis tutaj.

---

Dane w oparciu o MSZ:

PRZEPISY CELNE. Ponadto osoby przekraczające granicę Etiopii nie mogą wwozić ani wywozić lokalnej waluty (etiopskich birrów) powyżej kwoty 200 ETB. Odnotowano przypadki osób, które zostały aresztowane na lotnisku w Addis Abebie posiadając większą kwotę w etiopskiej walucie i zostały skazane na kary kilkuletniego więzienia. Wwóz profesjonalnego sprzętu (kamery wideo, aparaty fotograficzne, urządzenia nagrywające oraz broń strzelecka) wymaga zgody ministerstwa kultury i informacji lub urzędu ds. ochrony środowiska. Amatorski sprzęt turystyczny można wwozić bez ograniczeń. Kontrola na lotnisku skrupulatnie prześwietla bagaż wyjeżdżających. Sprawdzane są zwłaszcza krzyże metalowe oraz wyroby ze skóry i kości zwierząt chronionych. Przy wywozie pamiątek o większej wartości oraz dzieł sztuki służba celna może zażądać pozostawienia tych przedmiotów na lotnisku przed odprawą w celu sprawdzenia ich wartości. Przedmioty te nie są zwracane, dlatego najlepiej wcześniej uzyskać zgodę Muzeum Narodowego w Addis Abebie na ich wywóz, zaś na wywóz wyrobów ze skór i kości dzikich zwierząt – zgodę urzędu ds. ochrony środowiska. Lokalny sprzedawaca z reguły powinien znać powyższe procedury.

MELDUNEK. Przy pobytach dłuższych niż 30 dni wymagana jest rejestracja. Meldunku dokonuje się w urzędzie imigracyjnym.

UBEZPIECZENIE. Polisy ubezpieczeniowe nie są obowiązkowe. Zaleca się jednak wykupienie polisy w międzynarodowej firmie ubezpieczeniowej - polskie towarzystwa nie są w Etiopii znane. Przed wyjazdem należy upewnić się, że ubezpieczyciel ma w Etiopii agenta, który pokryje na miejscu koszty ratowania życia lub leczenia, na podstawie polisy wystawionej w Polsce. W innym wypadku ubezpieczony musi sam pokryć ww. koszty, a następnie ubiegać się o ich refundację w Polsce. Polisa powinna obejmować również koszty ewakuacji drogą powietrzną w szczególnie niebezpiecznych przypadkach zagrożenia zdrowia i życia.

CHOROBY, SZCZEPIENIA, SŁUŻBA ZDROWIA. Zaleca się posiadanie międzynarodowej książeczki szczepień z ważnym szczepieniem przeciw żółtej febrze. Choroba ta występuje na terenach niżej położonych, a ponadto jest to szczepienie obowiązkowe przy podróżach z Etiopii do krajów sąsiednich. Zaleca się także dokonanie szczepień przeciw żółtaczce typu A i B, tężcowi, tyfusowi, zapaleniu opon mózgowych i wściekliźnie. Na terenach położonych poniżej 2000 m n.p.m. występuje zagrożenie malarią. Z uwagi na stosunkowo częste występowanie szczególnie niebezpiecznej odmiany malarii – mózgowej – należy zachować szczególną ostrożność na terenach malarycznych i stosować profilaktykę. Ze względu na duże zagrożenie pasożytami i bakteriami pokarmowymi, zaleca się spożywanie wody butelkowanej, unikanie napojów z lodem niewiadomego pochodzenia oraz częste mycie rąk (koniecznie przed każdym posiłkiem). Należy o tym pamiętać zwłaszcza na prowincji, gdzie warunki higieniczne w hotelach i restauracjach pozostawiają wiele do życzenia. Posiłki w restauracjach, szczególnie tych często uczęszczanych, zwykle są bezpieczne. Należy unikać spożywania surowych jarzyn, zwłaszcza sałaty, w przygodnych restauracjach, a także pamiętać, że małe restauracje mogą nie mieć urządzeń chłodniczych.

Warto być zaopatrzonym w podstawowe leki przeciwgorączkowe, regulujące przemianę materii, a także przeciwmalaryczne w przypadku planowania podróży w tereny zagrożone tą chorobą. Ograniczone zagrożenie trądem, szczególnie w rejonach pozbawionych właściwych warunków sanitarnych.

INFORMACJE DLA KIEROWCÓW. Sieć drogowa jest słabo rozwinięta. Poza nielicznymi wyjątkami, w odległości powyżej 200 km od Addis Abeby szosy są bardzo złe, dlatego zalecane jest poruszanie się samochodem z napędem na cztery koła. Kierowcy etiopscy często jeżdżą nieostrożnie i często nie posiadają ubezpieczenia OC. Ruch utrudniają liczni piesi wchodzący na jezdnię w dowolnym miejscu i bez ostrzeżenia, a także zwierzęta domowe. Wypożyczalnie samochodów są stosunkowo liczne. Na jazdę po mieście można wypożyczyć zwykły samochód osobowy bez kierowcy. Na wyjazdy poza miasto samochód wypożycza się zawsze z kierowcą. Jest to wymóg agencji, a poza tym obecność Etiopczyka ułatwia rozeznanie na nieoznakowanych drogach i porozumiewanie się na prowincji, gdzie języki obce są bardzo słabo znane. Orientację w miastach utrudnia brak nazw ulic oraz numeracji domów. Za punkty orientacyjne służą znane lokalnej ludności miejsca, które nic nie mówią nowo przyjezdnym.

PODRÓŻOWANIE PO KRAJU. Etiopia jest stosunkowo bezpiecznym i przyjaznym dla turystów krajem. Nie ma ograniczeń dla podróżowania po kraju, poza oznaczonymi terenami wojskowymi i do stanu Ogaden, który jest zamknięty dla turystów ze względu na trwającą tam operację wojsk rządowych przeciwko separatystycznej partyzantce. Ograniczenia nadal obowiązują w 50-kilometrowej strefie granicznej z Erytreą (granica z tym krajem jest zamknięta, a tereny przygraniczne miejscami zaminowane). Z uwagi na niedawny konflikt etniczny, nie zaleca się wyjazdów do stanu Gambella oraz na pustynię Danakilską. Nie zaleca się również podróży do regionów Afar i Oromia. Ze względu na konflikt w Somalii, zdecydowanie odradza się podróże na wschodnie i południowo-wschodnie krańce kraju, w pobliże granicy z Somalią, a także z Kenią. Przy granicy z Kenią operują przeciwne etiopskiemu rządowi grupy zbrojne, zdarząją się również napaści rabunkowe. Z tego samego względu należy również unikać podróżowania w 50-kilometrowej strefie przygranicznej z Sudanem.

Poza Addis Abebę należy podróżować z przewodnikiem znającym uwarunkowania lokalne. Zaleca się podróżowanie wyłącznie w ciągu dnia (obecność na drogach ludzi, zwierząt i nieoświetlonych pojazdów, a czasami także nielegalnych barier wznoszonych w celach rabunkowych) i tylko głównymi drogami. Komunikacja międzymiastowa i miejska jest dobrze rozwinięta i stosunkowo tania, choć często niezbyt komfortowa. Dobrą alternatywą dla komunikacji autobusowej jest komunikacja lotnicza. Linie narodowe Ethiopian Airlines, o renomie międzynarodowej, latają regularnie do większych miejscowości w kraju. Nocleg można znaleźć właściwie w każdej miejscowości, choć warunki często mogą być bardzo prymitywne. Należy liczyć się z brakiem bieżącej wody w toaletach. Warto mieć własny śpiwór i pościel oraz środek owadobójczy.

BEZPIECZEŃSTWO. Etiopia jest uważana za kraj stosunkowo bezpieczny. Należy zachować środki ostrożności w miejscach publicznych (m.in. na największym targu Addis Abeby – Merkato czy w dzielnicy Piazza) ze względu na kradzieże kieszonkowe. Zdarzają się przypadki oszustw, np. ze strony osób podających się za przewodników, czy kradzieże z samochodów w trakcie postoju na światłach drogowych. Należy unikać nocnych spacerów w miastach, zwłaszcza w Addis Abebie. W razie konieczności wskazane jest korzystanie z usług miejscowego, zaufanego przewodnika. Na terenach niezabudowanych lepiej zrezygnować z podróży po zmroku – na drogach zdarzają się liczne przeszkody (nieoświetlone pojazdy i zwierzęta hodowlane), a samochód może zostać obrabowany. Na sytuację wewnętrzną wpływ mogą mieć wydarzenia w Somalii oraz Ogadenie. Występuje zagrożenie atakami terrorystycznymi, zwłaszcza w Addis Abebie, możliwe są również protesty lub zamieszki, dlatego należy unikać wszelkich zgromadzeń. Nie należy podejmować publicznych dyskusji na tematy polityczne.

RELIGIA, OBYCZAJE. Ludność Etiopii jest bardzo religijna i skrupulatnie przestrzega licznych postów określonych przez Etiopski Kościół Ortodoksyjny. Wchodząc do kościołów etiopskich, należy zdjąć buty. Turyści zwykle obowiązani są do wykupienia biletów wstępu do świątyń, a także do wniesienia opłat za prawo do wykonywania zdjęć. W okresach postu dania mięsne i rybne mogą być w restauracjach niedostępne. Dość liczną grupę wyznaniową stanowią też muzułmanie.

Umawiając się na spotkania należy wziąć pod uwagę fakt, iż większość Etiopczyków liczy czas od wschodu do zachodu słońca, co w konsekwencji powoduje 6-godzinną różnicę pomiędzy czasem etiopskim a czasem zachodnim (przykładowo godzina 6. zgodnie ze sposobem liczenia czasu w Etiopii może oznaczać 12. godzinę – południe - czasu zachodniego).

PRZYDATNE INFORMACJE:
•   Sklepy są na ogół czynne bez południowej przerwy, często do późnych godzin wieczornych.
•   Opłata za noclegi w najlepszych hotelach w Addis Abebie wnoszona jest w birrach, na podstawie zaświadczenia o dokonaniu wymiany waluty. W innych hotelach takie zaświadczenie nie jest potrzebne. Tylko w kilku najlepszych hotelach w Addis Abebie można także płacić kartą kredytową.
•   Należy bezwzględnie przestrzegać zakazu fotografowania niektórych obiektów, a zwłaszcza budynków, w których znajdują się instytucje państwowe, i mostów. Praktykowana jest konfiskata kamer fotograficznych a nawet areszt.