Przewodnik turystyczny

Ukraina, jest drugim co do powierzchni krajem Europy. Znajduje się w centrum Europy Wschodniej. Od południa graniczy z Morzem Azowskim i Morzem Czarnym, na południowym zachodzie i zachodzie z Rumunią, Mołdawią, Węgrami, Słowacją i Polską, na północy z Białorusią, a od wschodu z Rosją. W ZSRR Ukraina (czyli Ukraińska Socjalistyczna Republika Radziecka, w skrócie USRR) była po RFSRR drugą największą wg liczby ludności i potencjału gospodarczego republiką radziecką. Od deklaracji niepodległości w sierpniu 1991 roku Ukraina stanowi suwerenne państwo. Krajobraz Ukrainy składa się głównie ze stepów i wyżyn, na zachodzie rozciągają się Karpaty, a na Krymie – Góry Krymskie.

Kuchnia Ukrainy

Podstawą kuchni ukraińskiej są chleby oraz potrawy z mąki i kaszy. Istotną rolę odgrywają także mięso, warzywa i ryby. Chleb, pieczony niegdyś w specjalnych piecach, pełni także funkcje obrzędowe, szczególnie tzw. korowaj. Często spotyka się potrawy z ciasta, gotowanego we wrzątku - warenyky, z różnymi nadzieniami: twarogiem, ziemniakami, wiśniami. Do tej samej grupy należą sławne i bardzo lubiane pierogi ruskie, wypełnione białym serem (postać słodka, również z dodatkiem rodzynek) lub ziemniakami (postać słona), lub ziemniakami i białym serem jednocześnie. Inny rodzaj pierogów - pielmieni - również znany na Ukrainie, jest prawdopodobnie zapożyczeniem z Rosji. Daniem narodowym jest barszcz ukraiński z burakami, kapusta, warzywami, słoniną oraz znaczącą ilością śmietany. Z innych zup popularne są kapusnjak (kapuśniak) oraz juszka. Z mięs jada się wołowinę, wieprzowinę, baraninę i drób. Ulubioną potrawą narodową jest słonina wieprzowa, występująca w każdej możliwej postaci - słonej, wędzonej, duszonej, słodkiej (desery). Słoninę jada się zwykle z chlebem i musztardą (tradycyjne jej gatunki to Czarcia i Kozacka) lub z ziemniakami; dodaje się (zwykle zasmażaną) do prawie wszystkich potraw słonych (zup i drugich dań), faszeruje się nią inne mięsa w celu otrzymania większej soczystości. Z napojów warto wymienić kwas, czasami podawany z jagodami czy dodatkiem soku brzozowego oraz dziesiątki gatunków win, piw, wódek.

Pełny opis tutaj.

---

Dane w oparciu o MSZ:

PRZEPISY CELNE. Cudzoziemcy mogą swobodnie wwozić na Ukrainę i wywozić z jej terytorium kwotę do 10 000 euro, deklarując ją ustnie. Podobnie ukraińską walutę (hrywnę) można, deklarując ustnie, wwozić i wywozić w wysokości do 15 000. Na granicy urzędnicy celni często w dowolny sposób interpretują przepisy celne, dlatego można się spotkać z konfiskatą wwożonych czy też wywożonych towarów. W każdym z takich przypadków należy żądać okazania podstawy prawnej oraz pokwitowania za „rzeczy zajęte do kontroli celnej”.

UBEZPIECZENIE. Ukraina jest członkiem grupy państw, w któ­rych obowiązuje Zielona Karta. Należy również wykupić ubez­pieczenie zdrowotne. Zgodnie z postanowieniem Gabinetu Ministrów Ukrainy honorowane są jedynie polisy wystawione przez Państwową Asekuracyjną Spółkę Akcyjną Ukrainmedstrach (nowa nazwa: PROSTO) lub przez firmy, z którymi spółka ta podpisała stosowną umowę. Ubezpieczenie to można wykupić na granicy.

SZCZEPIENIA, SŁUŻBA ZDROWIA. Zalecane są szczepienia prze­ciw żółtaczce. Stan sanitarny kraju nie jest najlepszy, turystom zaleca się zabranie ze sobą leków na żołądek. Nie należy pić wody z kranu. Corocznie odnotowuje się wzrost zachorowań na gruźlicę i AIDS. Okresowo, głównie latem, szczególnie w połud­niowych regionach Ukrainy, występują ogniska zapalne żółtaczki i duru brzusznego. W regionach północnych utrzymuje się pod­wyższony poziom promieniowania po katastrofie w Czarnobylu. Wyposażenie szpitali państwowych jest bardzo złe. Każdy pacjent musi sam płacić za leki, a cudzoziemiec także za opiekę lekarską.

INFORMACJE DLA KIEROWCÓW:
•   Odnotowujemy liczne przypadki kwestionowania przez ukraińskich celników i milicję drogową innych niż oryginalne tabliczek znamionowych (z nu­merami fabrycznymi) w samochodach obywateli RP. Właściciele samochodów mających legalne zastępcze tabliczki znamionowe, montowane przez stacje diagnostyczne na podstawie decyzji organu rejestrującego, powinni mieć stosowne zaświadczenia, przetłumaczone na język ukraiński. Uprzedzamy jednak, że nawet takie zaświadczenie nie zawsze jest honorowane. Ostrze­gamy, że gdy tabliczki są nieczytelne, noszą ślady przeróbek lub samodzielnego mocowania, pojazd może zostać zatrzymany, a przeciwko właścicielowi może być wszczęte postępowanie karne. W skrajnych przypadkach może dojść nawet do orzeczenia przepadku samochodu.
•   Przypominamy także, iż obywatele RP wjeżdżający na terytorium Ukrainy cudzym samochodem powinni mieć przetłumaczoną na język ukraiński umowę użyczenia, sporządzoną przez polskiego notariusza.
•   Podróżowanie po Ukrainie samochodem wymaga dobrej znajomości miejscowych dróg. Należy wystrzegać się jazdy po zmroku. Często brak drogowskazów, oznakowania miejscowości i dróg, a złe oznakowanie ulic bardzo utrudnia orientację w miastach. Stan dróg jest bardzo zły. Na ulicach miast (np. we Lwowie i w Odessie) nierzadkim widokiem są duże dziury, a chwila nieuwagi kierowcy może zakończyć się poważ­nym uszkodzeniem samochodu (przy trasach dojazdowych i dro­gach międzynarodowych jest bardzo mało warsztatów naprawczych). Bardzo częstym powodem wypadków i stłuczek jest zła nawierzchnia dróg, szczególnie zimą i wiosną (dużo kamieni i żwiru, które mogą rozbić szyby samochodowe i reflek­tory). Kierowcy powinni szczególnie uważać, zwłaszcza o zmro­ku i w nocy, na pieszych i rowerzystów poruszających się bez odpowiedniego oświetlenia poboczami dróg, wkraczających na jezdnię w celu zatrzymania przejeżdżających samochodów. Zale­ca się w związku z tym bezwzględne przestrzeganie ograniczeń prędkości we wskazanych miejscach.
•   W przypadku stłuczki samochodowej należy wezwać milicję drogową i nie opuszczać miejsca zdarzenia (nie zmieniać położenia aut, nie zjeżdżać na pobocze). W praktyce milicja drogowa podczas spisywania protokołu orzeka o winie strony, która brała udział w kolizji, i akta sprawy przekazuje do właściwego sądu. Gdy za winnego uznany zostanie cudzo­zie­miec, milicja zatrzymuje prawo jazdy i wydaje w zamian tymcza­sowe, które uprawnia jedynie do poruszania się po terytorium Ukrainy. W przypadku winy kierowcy polskiego i roszczeń po­szko­do­wanego obywatela Ukrainy należy wszcząć postępowanie z tytułu posiadanej zielonej karty. Aby uniknąć zatrzymywania i przewlekłych rozpraw w sądzie, cudzoziemcy spisują umowy z poszkodowanymi o braku z ich strony roszczeń materialnych i moralnych – po wcześniejszym uzgodnieniu wysokości kwoty, jaką sprawca kolizji wypłaci poszkodowanemu. Jeżeli milicja orzeka, że sprawa dotycząca kolizji drogowej ma trafić do sądu, funkcjonariusze obowiązani są sporządzić trzy protokoły (jeden piszą milicjanci, drugi – poszko­dowany, a trzeci – sprawca wypadku).
•   Obywatel RP ma prawo przebywać na Ukrainie do 90 dni, sa­mo­chód zaś może użytkować do 60 dni. Po tym okresie samochód musi opuścić terytorium Ukrainy albo należy dokonać odprawy czasowej (w przypadku legalnego prawa do pracy, kontraktu itp.).
•   Na Ukrainie istnieje co prawda pomoc drogowa, lecz jej sieć jest bardzo ograniczona (działa jedynie w obrębie dużych miast, pod różnymi numerami telefonów).
•   Należy również zaznaczyć, iż ukraińska milicja ostrzega przed przedstawicielami kozackich organizacji, których tzw. „patrole ekologiczne” zatrzymują kierowców (najczęściej obcokrajowców), żądając od nich opłat. Zatrzymanie pojazdu na żądanie patroli kozackich nie jest obowiązkowe. Przedstawiciele takich formacji nie mają prawa do dokonywania kontroli ekologicznych pojazdów, spisywania protokołów administracyjnych, nakładania jakichkolwiek kar. Patrole kozackie wykonują swoje działania poruszając się prywatnymi środkami transportu, w umundurowaniu, przypominającym wyglądem odzież służbową pracowników DAI (milicji drogowej).

PODRÓŻOWANIE PO KRAJU:
•   Rezerwując noclegi, należy korzystać ze sprawdzonych ofert i zawsze pytać, czy jest ciepła woda i toaleta. Wybierając nocleg poza obszarem wielkich miast, warto pamiętać o zaopatrzeniu się w środki czystości, przybory toaletowe, ręczniki. W przypadku podróży zimą należy się koniecznie upewnić, czy budynek lub mieszkanie ma autonomiczne ogrzewanie. Ogrzewanie miejskie włączane jest późną jesienią (od 15 października), nagminne są przerwy w dostawie wody i prądu. Warunki sanitarne w hotelach (teatrach, operach itp.) są bardzo zróżnicowane. Nie należy pić wody z kranu, gdyż nadaje się ona jedynie do celów technicznych..
•   Pojazdy komunikacji miejskiej nie jeżdżą według rozkładów. Na Ukrainie można korzystać
z tramwajów, trolejbusów, autobusów, także prywatnych minibusów (tzw. marszrutki, dla kilkunastu osób). Cena biletów tramwajowych i trolejbusowych to 50 ko­piejek, a minibusów 2 UAH; kupuje się je bezpośrednio u biletera, a w minibusie – u kierowcy.
•   W Kijowie, Dniepropietrowsku i Charkowie funkcjonuje również metro, opłata za prze­jazd w dowolnym kierunku i czasie do momentu opuszczenia stacji metra, tj. wyjścia poza rejon bramek przy wejściu wynosi 2 UAH. Sieć metra jest dość dobrze oznaczona, a pociągi jeżdżą punktualnie. Metro jest czynne od 5.40 do 0.10. Podróżując koleją, należy sprawdzić, kiedy kursują pociągi do danego miasta i czy są wolne miejsca (w przypadku pociągów do większych miast i pociągów międzynarodowych bilety należy kupować z wyprzedzeniem). Obowiązuje letni i zimowy rozkład jazdy.

BEZPIECZEŃSTWO:
•   Ogólnie stan bezpieczeństwa na Ukrainie jest niezły, a w większych miastach dobry. W drogich sklepach, bankach, kantorach zawsze jest ochrona. Zdarzają się przypadki nieudokumentowanego pobierania pieniędzy od obywateli polskich pod­ró­żujących po Ukrainie przez milicję drogową, dlatego za każ­dym razem należy żądać pokwitowania za mandat. W razie zagubienia dokumentów bądź ich zatrzymania należy doma­gać się zaświad­czenia potwierdzającego zaistniałą sytuację, z wy­ka­zem skra­dzionych bądź zagubionych dokumentów i przedmiotów.
•   Po zapadnięciu zmroku należy unikać miejsc odległych od centrów miast, nie należy spożywać alkoholu z przypadkowo spotkanymi osobami i zawsze trzeba mieć ze sobą dokumenty potwierdzające tożsamość i miejsce pobytu. W przypadku zatrzymania przez milicję po dopro­wadzeniu do komisariatu należy bezwzględnie żądać protokołu z zatrzymania z adnotacją o jego przyczynach.

PRZYDATNE INFORMACJE. Na terytorium całej Ukrainy w sklepach, urzędach i miejscach użyteczności publicznej można swobodnie poro­zumiewać się po rosyjsku. W języku rosyjskim nadawanych jest też wiele programów radiowych i telewizyjnych, również w tym języku dostępna jest prasa codzienna.