Zawsze w drodze. Życie i podróże Ibn Battuty, cz. III

Egzotyczne intrygi

Archipelagiem Malediwów rządziła wówczas królowa, choć to jej mąż, wezyr, naprawdę podejmował decyzje. Ibn Battuta został kadi na dworze królewskiej pary, gdzie pojął za żonę krewną władczyni – była to jego czwarta małżonka. Wkrótce lokalne wpływy Ibn Battuty stały się tak duże, że musiał uciekać do Cejlonu, obawiając się śmierci z rąk politycznych przeciwników.

W końcu postanowił wrócić do Indii, jednak los zaczął mu rzucać pod nogi coraz większe kłody. Ibn Battuta cudem uniknął śmierci na tonącym statku – uratowali go przepływający w pobliżu rybacy.

Dołącz do nas na Facebooku!

W międzyczasie władcą Delhi został brat jednej z żon podróżnika, dzięki czemu Ibn Battuta nie tylko uniknął kary, ale również zachował wysoką pozycję na tamtejszym dworze. Mniej więcej w owym czasie zaczęła odzywać się w nim chciwość i chęć ustatkowania się. Zaplanował zbrojne przejęcie Malediwów, które zagwarantowałoby mu spokojną starość, lecz zanim zdążył wprowadzić plan w życie, sułtan – jego jedyny sprzymierzeniec - zachorował i zmarł.

Czterdziestoletni wówczas Ibn Battuta, pozbawiony wpływów i bogactwa, postanowił zakończyć karierę polityczną i udać się w kolejne podróże. Trafił m.in. do Bengalu i na Sumatrę, i wreszcie zawędrował do Chin.

Powrót do domu

Podczas pobytu Ibn Battuty w Chinach miejscowe nastroje polityczne pogarszały się. Nad prowincjami wisiało widmo rebelii. Przeczuwając niebezpieczeństwo, podróżnik opuścił kraj. Wrócił na Półwysep Arabski i po raz czwarty udał się na pielgrzymkę do Mekki. Kiedy zakończył hadż, postanowił udać się do Tangieru, aby po ponad dwudziestu latach zobaczyć swoich bliskich.

Być może osiedliłby się w rodzinnym mieście na stałe. Na tym etapie wędrówki Ibn Battuta był już znużony podróżami; jego zapał do poznawania nowych krain przygasł. Wiadomość o śmierci rodziców sprawiła jednak, że zamiast kończyć podróże, postanowił wyruszyć do Hiszpanii.

Ostatnia wyprawa Ibn Battuty zaprowadziła go na południe – przez Saharę aż do Mali i Nigru. Kraje te nie wywarły na nim dobrego wrażenia. Podróż po środkowej Afryce zakończył w 1954 roku. Na rozkaz sułtana przybył do marokańskiego miasta Fez, gdzie miał spisać historię swoich podróży - księga, której współautorem był zaprzyjaźniony z podróżnikiem skryba Ibn Juzayy, to wspomniana na wstępie „Rihla”.

Wrażenia z podróży

Ibn Battuta podczas swoich wędrówek pokonał blisko 120 000 kilometrów; jego rekord pobito dopiero po wynalezieniu silników parowych. Przebył terytoria 40 współczesnych państw i służył jako doradca ponad 20 władcom.

Podczas podróży zwracał uwagę na architekturę odwiedzanych miast – przyglądał się zwłaszcza budynkom sakralnym, takim jak meczety, które po latach opisywał szczegółowo i z pasją. Ważną rolę w jego życiu odegrały przepowiednie i prorocze sny, które wielokrotnie przywoływał w swoim dziele. Twierdził m.in., że dwaj duchowni, których spotkał w trakcie pierwszego hadż, dokładnie przepowiedzieli jego przyszłe wędrówki.

Ibn Battuta wielokrotnie doświadczał szoku kulturowego, przekonując się, jak bardzo obyczaje odległych krajów odbiegają od nauczań Islamu. Zirytował go egipski zwyczaj korzystania nago z publicznych łaźni. Zniesmaczył zwyczaj zarzynania zwierzyny w miejscach publicznych w Dżibuti. W Turcji i Mongolii zszokowało go swobodne zachowanie kobiet, które nie tylko mogły odzywać się bez pozwolenia, ale na dodatek chętnie to robiły. Zawstydziły go damskie stroje z Malediwów i niektórych części Afryki, odsłaniające znacznie więcej, niż pobożny muzułmanin był w stanie zaakceptować. Z tym obyczajem Ibn Battuta próbował nawet walczyć, korzystając ze swojej wysokiej pozycji, ale bezskutecznie – nie udało mu się pokonać wieków tradycji.

Zobacz także: 10 najpiękniejszych wysp Europy - Cypr

Podróże Ibn Battuty do dziś są przedmiotem sporów. Kwestionuje się prawdziwość niektórych ekspedycji – zwłaszcza wyprawy do Chin, jej opis jest bowiem mniej szczegółowy od pozostałych i zawiera sporo nieścisłości, zaś niektóre fragmenty zapożyczono z dzieł innych autorów. Mimo wątpliwości związanych z jego osobą, Ibn Battuta pozostaje jednym z najbardziej zasłużonych podróżników w historii, a zarazem bohaterem zarówno Maroka, jak i innych krajów muzułmańskich.

* * *

Artykuł nadesłała redakcja portalu BiletyAutokarowe.pl, w którym zorganizujesz tanie podróże do 32 krajów w całej Europie. Zapraszamy również do portalu Lotnicze-Bilety.pl, oferującego bilety na tanie loty do każdego zakątka świata.